Onderzoek van onze stagiaire Justine wees uit dat, in tegenstelling tot de voornaamste andere bedrijfssectoren, de bouw- en de transportsector afstevenen op een recordaantal faillissementen. Dit trok onze aandacht; het aantal van 2019 is immers quasi even hoog dan dat van 2013, het annus horribilis van de vorige economische crisis.
We vroegen ons af wat hiervoor de oorzaak zou kunnen zijn. Een telefoongesprek met Bouwunie wees uit dat te veel mensen in de bouw “te weinig kaas gegeten hebben van bedrijfsbeheer”. Onze contactpersoon voegde er nog aan toe dat een faillissement vaak het gevolg is van slecht beheer en een verkeerde (of geen) kostprijsberekening. “We zien veel starters in onze sector. Dit zijn meestal mensen die weten hoe de handen uit de mouwen te steken”. Nochtans betekent een bedrijf leiden meer dan de uitvoerende arbeid: het begrijpen van het financiële plaatje is minstens even belangrijk.
Bedrijfsbeheer niet langer verplicht
Tot en met 2017 was je verplicht een attest Basiskennis Bedrijfsbeheer voor te leggen alvorens je een bedrijf kon starten. De Vlaamse Regering heeft die verplichting echter afgeschaft met ingang van 1 september 2018. Te betreuren, vind ik. Zeker als je weet dat die verplichting nog niet zo heel lang geleden is ingevoerd: de overheid vereiste dat enkel mensen afgestudeerd na september 2000 de kennis moesten aantonen.
Zelf ben ik afgestudeerd in september 2000 en kon dus zomaar starten. Mooi meegenomen. Nochtans heb ik een klassieke opleiding genoten, wat wil zeggen dat ik in die zes jaar hoger onderwijs geen jota Economie gezien heb.
Je zou dit kunnen vergelijken met kapitein van een zeilboot worden wanneer je nog nooit zeillessen hebt gevolgd. Zo wist ik, zelfs niet van ver, wat een balans was en hoe btw precies werkte. Ik had enkel een gat in de lokale markt gespot en was vastberaden een succesvolle zaak uit de grond te stampen.
Ik weet nog dat ik regelmatig de feedback kreeg: met deze zaak heb je goud in je handen. Zo was bijna iedereen fan van onze hamburger. Regelmatig was de zaak volzet. Ik werkte keihard en om goed te zijn moest ik extra mensen aannemen, maar ik had geen centen over.
Tijdens die zes en een half jaar heb ik mij nooit een loon uitbetaald. Mijn financiële situatie was lange tijd één grote hoop chaos.
Toen ik startte met plannen, werden snel een aantal zaken duidelijk. Zo zag ik in dat we op bepaalde vlakken van ons aanbod veel te goedkoop waren. Ik zag in dat ik zelf meer geld uitgaf dan ik aankon. En ik begreep dat ik dringend moest ingrijpen. Het heeft maar een haar gescheeld, maar zo heb ik veel erger voorkomen.
Je kan je de vraag stellen: adviseert je accountant je dan niet hierover? De realiteit is dat veel accountants hier geen tijd voor hebben, omdat ze te druk zijn met boeken. Het heeft bij mij even geduurd eer ik een voor mij geschikte accountant gevonden heb, iemand die me echt advies geeft. Dit kantoor moet niet enkel bezig zijn met boeken, want het meeste gebeurt automatisch dankzij Yuki. (Tip: kies een boekhoudkantoor dat met dergelijke moderne software werkt. Het bespaart jou én je boekhouder een pak tijd – en dus geld – uit. Bekijk ook onze integraties.)
Breng je kosten in kaart
Een gelijkaardig, veelvoorkomend voorbeeld in de bouwsector heeft te maken met het uurtarief voor geleverde prestaties. Voor de bepaling hiervan “kijkt men naar de concurrentie” en stelt dan hetzelfde tarief voor, of gaat nog lager. Vanuit commercieel oogpunt kan dit logisch lijken; financieel daarentegen houdt dit geen enkele steek en kan het ernstige gevolgen hebben.
Dé manier om je prijszetting te bepalen, is je kosten in kaart te brengen. Die zijn voor elk bedrijf anders. Denk maar aan de grootte van het personeelsbestand, het wagenpark, verzekeringen, opleidingen, infrastructuur, marketingbudget etc. Wanneer je die kosten kent en vergeleken hebt met de werken die je verwacht uit te voeren, kan je een uurtarief bepalen. Pas dan kan je denken aan commerciële factoren, zoals het vergelijken met concurrentie.
Conclusie
Het belangrijkste is dat je niet zomaar op je buikgevoel afgaat. Vraag hulp aan je accountant of gebruik de juiste tools om zicht te krijgen op je kosten. En zelfs al heb je geen attest bedrijfsbeheer nodig – neem het van mij aan, haal het toch. Of volg minstens de lessen. Een bedrijf leiden vergt financiële know-how.
Als kapitein van een zeilboot wil je immers de wind vol in de zeilen.
— Thomas